The Pandemic and the Future of India’s Foreign Policy
پاندمی و آینده سیاست خارجی هند
Šumit Ganguly[1]
Think Global Health وبسایتی زیرمجموعه Council on Foreign Relations
تاریخ نشر: November 9, 2021
ترجمه و تلخیص: محمدمهدی معدلی
مقدمه
هند در پی وخامت فزاینده کرونا و تلفات گسترده آن، تصمیم را بر این گذاشت تا با بهره‌گیری از زیرساخت‌ها و امکانات برجسته خود در زمینه تولید دارو، به تولید واکسن برای خود و کشورهای کم‌درآمد اقدام نماید. در بعد سیاست خارجی بحران کرونا، هند نیازمند بازسازی اعتبار خود در همیاری بشردوستانه، بازاندیشی در رویکرد خود نسبت به برآمدن چین و تجدید نظر در راهبردهای خود برای ایمن ساختن منافع ملی خود در جهانی است که خطرناک‌تر می‌نماید.
سنت همیاری انسانی هند
علی رغم فقر حاکم بر هند، کمک به تبیتیان پناهنده و آزرده از سرکوب چین، مسلمانان و هندویان بنگالی تحت ستم وحشیانه ارتش پاکستان شرقی و ارائه کمک به تامیل‌های گریخته از جنگ داخلی سریلانکا، امدادرسانی به آسیب‌دیدگان سونامی کریسمس 2004 در قالب کنسرتی از زاپن، استرالیا و امریکا را در کارنامه نقش‌آفرینی بین‌المللی خود دارد. در راستای پیشرفت جهانی مقابله با ایدز، هند همچنین تجربه تولید و تامین داروی کشورهای کم‌درآمد برای درمان ایدز را دارد.
دیپلماسی واکسن هند
طی سال 2021، ناندرا مودی، نخست‌وزیر هندوستان، با تولید داخلی واکسن‌های آسترازنکا که در هند تحت عنوان Covishield شناخته می‌شوند؛ علاوه بر انجام واکسیناسیون داخلی، میلیون‌ها دوز از واکسن تولیدی خود را به همسایگان و دیگر کشورها اهدا نمود. این در حالی است که کشورهایی نظیر آمریکا، ملی‌گرایی در واکسن را پیش بردند. این اقدامات هند، به شکلی نرم با پیشبرد دیپلماسی واکسن رقیب اصولی آن یعنی چین در جنوب آسیا و دیگر مناطق جهان، در حال مقابله است. رویه‌ای برخاسته از درک ژئوپولتیک.
در مارس 2021، با اوج‌گیری جهان‌گستر کرونا، مودی هند را به عنوان داروخانه جهان معرفی نمود. اظهاری خودستایانه در اوج اعتبار که جو بایدن را بر این داشت تا برای حفظ پیشگامی آمریکا، متعهد شود که آمریکا «زرادخانه واکسن‌ها[1]» باشد.
فاجعه کووید19 در هند
با وخامت فزاینده بحران کرونا در هند و صعوبت مدیریت داخلی این بحران، بخش خصوصی و بخش دولتی در تامین واکسن‌هایی که هند به همسایگان خود و دیگر کشورها سابقا متعهد شده بود؛ بازماند، به دستور مودی، در اواخر ماه مارس صادرات واکسن ممنوع گردید. به تعبیر دقیق‌تر، هند در حالی در پیش‌بینی وقوع موج دوم بازماند که از آمادگی‌های کمی در افزایش تولید اکسیژن و تامین داروهای حیاتی و واکسیناسیون گسترده داخلی برخوردار بود. سابقه هند در تولید واکسن، به آرامی اطمینان بیش از حدی را به حکومت در رابطه با امور پاندمیک داد. برای مثال اتکای بیش از حد بر ظرفیت موسسه سرم هند[2] به عنوان یک شرکت بزرگ خصوصی و برخوردار از تجربه برجسته در گذشه، موجبات ناکامی هند را سبب شد. زیرا این شرکت نتوانست مواد مورد نیاز برای تولید واکسن از خارج را تامین کند و بخشی از تولیدات ناقص خود را بسوزاند.
بنا بر این هند در وضعیتی قرار گرفت که به اهداف ژئوپولتیکی که با دیپلماسی واکسن دنبال می‌شد دست نیابد و کشورهایی هم که بر اساس اعلام همیاری هند، منتظر واکسن بودند؛ ناگهان در شرایطی بسیار دشوار قرار گرفتند.
بازگشت به بازی
حال که هند توانسته است شرایط کرونایی در داخل را تحت کنترل درآورد؛ مجددا و قویا دیپلماسی واکسن را در پیش گرفته است. در سپتامبر 2021، کشورهای اتحادQuad ملزم گردیدند تا طی ابتکاری جمعی یک میلیارد دوز واکسن در هند تولید شود. ابتکاری که در مارس اعلام شده بود و به علت اوج‌گیری کرونا در هند موقتا متوقف گردیده بود. مودی در نشست گروه20 در اکتبر 2021 تامین 5میلیارد دوز واکسن در سال 2022 را پیشنهاد داد.
در صورت موفقیت هند در تامین واکسن‌های متعهده، بخشی از اعتبار حکومت مودی در داخل و خارج بازیابی و درد رنج انسانی جهانی کاهش داده می‌شود اما به علت عدم تامین تعهد توسط هند در ماه‌های پیشین، اعتماد چندانی نسبت به هند در جهان به وجود نمی‌آید. طی مارس تا سپتامبر که پرهیز از ناسیونالیسم در واکسن در هند متوقف شد؛ دیپلماسی واکسن چین تداوم یافت و گروه7 به تامین میلیاردها دوز واکسن تا پایان سال 2022 متعهد گردید. روندی که برجستگی دیپلماسی واکسن هند را شدیدا کاست. در نتیجه همراهی آمریکا با هند در قالب Quad مبتنی بر نگرانی‌های مشترک ژئوپولتیکی از جانب چین و نفوذ فزاینده چین در ایندوپاسفیک از طریق دیپلماسی واکسن، تا حدودی از خودمختاری هند نیز به عنوان یک ارزش در سیاست خارجی این کشور کاسته شد.
سیاست خارجی هند در پساپاندمی
از نظر تاریخی، هر تغییری در سیاست خارجی هند در نتیجه واکنش به شوک‌های برون‌زا و درون‌زا روی داده است. برای مثال هند سیاست‌های خارجی و امنیتی خود در قبال چین را پس از جنگ مرزی سال 1962 علیه چین، مجددا مورد ارزیابی قرار داد. همانند بحران مالی غیر قابل انتظار 1991 که سیاست‌گذاری اقتصادی هند را دگرگون ساخت؛ پاندمی کرونا اقتصاد هند را طی 9ماه از سال 2020 به میزان 23درصد کوچک کرده است. مضاف بر این، عدم کفایت در نظام سلامت و دسترسی به خدمات بهداشتی را می‌توان اشاره کرد. در پی این مشکلات داخلی، دیپلماسی واکسن هند به شکل بدی با اختلال و توقف رو‌به‌رو شد.
آیا در پی لطمات پاندمی، حکومت هند به افزایش هزینه در مراقبت از سلامت، سیستم آب و فاضلاب، داروهای پیش‌گیرانه و افزایش قابلیت خود در مواجهه با چالش‌های عرصه سلامت برای آینده مبادرت می‌کند یا خیر؟
با فروکش پاندمی در هند، نخست‌وزیر هند بر مسائل امنیتی و خارجی، از تغییرات اقلیمی تا اقدامات مربوط به امنیت منطقه‌ای افغانستان تحت اداره طالبان، متمرکز شده است. ترجیح هند بر حفظ میزان اقدامات و منابع جاری خود در پرداختن به پاندمی در داخل و اهداف سیاست خارجی مانند کمک‌های بشردوستانه به خارج است.
کابینه مودی بر اساس دلائل استراتژیک به تهدیدات عرصه سلامت می‌پردازند. مشروعیت حکومت هند به تقویت رشد اقتصادی بستگی دارد و کووید19پیامدهای مخرب اقتصادی عدم آمادگی برای مواجهه با یک بیماری جدی را آشکار ساخت. علاقه مودی به تقویت همکاری با آمریکا می‌تواند همکاری بین صنایع دارویی هند و شرکت‌های آمریکایی را برانگیزد. چنین اقدامی می‌تواند توانایی هند برای داروخانه جهان بودن را تقویت کند؛ آن هم در حالی که پس از آپارتاید واکسنی دوران کرونا، کشورها و سازمان‌های بین‌المللی به توانمندی‌های بیشتری در تولید دارو در کشورهای کم‌درآمد دست می‌یابند. برخورداری از اقتصادی با تاب‌آوری بیشتر، همکاری قوی‌تر با آمریکا و توانایی افزایش یافته در تامین واکسن و داروهای کشورهای دور و نزدیک، علاقه حکومت هند به مقابله با نفوذ فزاینده چین در جنوب آسیا و مناطق دیگر را چندین برابر می‌نماید.
در صورت تداوم این منطق استرتژیک توسط نخست وزیر هند، مودی، هند مملو از مرگ، بیماری، خرابی اقتصادی، لکه‌دار کردن سنت انسان‌دوستانه و عقب‌نشینی ژئوپولتیک می‌شود که همه و همه محصول مدیریت فاجعه‌بار پاندمی هند است.
1.استاد علوم سیاسی و صاحب کرسی رابیندرانات تاگور در فرهنگ‌ها و تمدن‌های هندی در دانشگاه ایندیانا، بلومینگتون
2.Arsenal of Vaccines
3.Serum Institute of India