انزوای رژیم‌ صهیونیستی؛ تلاش برای انصراف دولت بایدن در مسیر بازگشت به برجام

مقدمه

تلاش برای هدایت و تقویت پژواک اخبار مرتبط با ج.ا.ایران توسط رژیم‌صهیونیستی، نشان‌دهنده‌ی شدت‌گرفتن نگرانی‌‌ها از روند جاری تحولات است. توجه به مسائل مرتبط در یک قاب واحد، تصویر و نیت‌ها را واضح‌تر نشان می‌دهد. ازاین‌رو برخی از اقدامات نظامی رژیم‌صهیونیستی در کشور‌های سوریه و عراق از یک‌سو و تلاش رسانه‌ای و تبلیغاتی برای پرونده‌سازی با چاشنی «حقوق بشر» از سوی دیگر، نشان‌دهنده‌ی شدت نگرانی‌های رژیم نسبت به روند فعلی و رویدادهای مرتبط با آن است. برای درک بهتر باید هرکدام از رویداد‌ها را بطورجداگانه و سپس ارتباطات و نقش آن‌ها در رابطه با مسئله‌ای واحد یعنی انزوای رژیم بررسی شود.

اقدامات نظامی برای تحریک ایران و باج‌خواهی از دولت بایدن

طبق اعلام رسانه‌های رژیم‌صهیونیستی حمله‌ی هوایی به سوریه، علیه مواضع و نیروهای ایرانی[1] صورت گرفت. این موضوع در کنار برخی از اقدامات مشابه در سوریه و لبنان، بیشتر به تک‌روی‌های خودسرانه‌ی یک بازیگر در عرصه‌ی تحولات بین‌المللی شبیه است.[2] رژیم می‌داند دولت بایدن برای بازگشت به برجام مصمم بوده و هم‌چنین طرف‌های حاضر در مذاکرات به‌ویژه کشور‌های اروپایی نیز از این تصمیم بایدن استقبال کردند[3]، بنابراین در حال حاضر اجماعی نسبی در بین طرف‌ها برای بازگشت به برجام وجود دارد. درباره‌ی انگیزه‌ی کشورهای عضو و منافع آن‌ها نظرات متعددی وجود دارد اما باید خاطر‌نشان کرد، کشورهای اروپایی از ابتدای برجام حتی باوجود رفتاری منفعلانه، انگیزه‌ی بیشتری برای حفظ برجام داشتند. هم‌چنین با توجه به تمرکز دولت بایدن روی چین و اولویت «ایندو پاسیفیک[4]» ، تمایل دولت آمریکا برای بازگشت به برجام موجه به‌نظر می‌رسد.

با این اوصاف با توجه به شرایط و اقدامات کشورهای عضو برجام و شرایط و موقعیت آمریکا، رژیم‌صهیونیستی به‌خوبی می‌داند راه بازگشت به برجام بیش‌ازپیش هموار خواهد بود. از‌این‌رو برخی از اقدامات نظامی رژیم‌صهیونیستی در ترغیب بایدن برای حمایت بیشتر از خود بخشی از یک برنامه خواهد بود. چه‌بسا این اقدامات رژیم‌صهیونیستی، آمریکا را مجاب کند برخی از تسلیحاتی خاص مانند «بمب‌های سنگر‌شکن»[5] را در اختیار رژیم قرار دهد. به‌هر‌حال، دولت «بایدن» باید برای بازگشت به برجام تا حدودی بهانه‌جویی‌های صهیونیست‌ها را کاهش دهد.[6]

پرونده‌سازی حقوق بشری و تبلیغات رسانه‌ای علیه ج.ا.ایران

مبحث پرونده‌سازی و یا بهانه‌جویی برای اقدام علیه ج.ا.ایران، موضوعی پرتکرار در تاریخ روابط غرب با ایران است؛ اما در ارتباط با برجام و تصمیمات بایدن دراین‌خصوص، نقش رژیم‌صهیونیستی بسیار پررنگ‌تر جلوه می‌کند. ادعای ربودن «مسیح علی‌نژاد» یکی از رویدادهای بسیار مهم برای پرونده‌سازی علیه ج.ا.ایران خواهد بود[7]. در ارتباط با این رویداد با «فرض» وقوع آن چند سؤال مطرح است:

• اطلاع «اف-بی-آی» از موضوع (طرح انتقال مخفیانه مسیح علی‌نژاد از آمریکا به ایران) دستگیری برخی از شهروندان آمریکایی و افراد مظنون هشت ماه[8] قبل از رسانه‌ای شدن آن بنابر ادعای علی‌نژاد. چرا این موضوع باوجود دستگیری افراد هشت ماه بعد به یکباره رسانه‌ای شد؟ چرا زمان رسانه‌ای شدن این ادعا در زمان گفت‌و‌گوهای مقامات ایرانی با اعضای برجام در وین صورت گرفت؟

علت تاَخیر در اعلام خبر دستگیری افراد آن‌هم با بهانه‌ی تکمیل پرونده زمانی موجه خواهد بود که موضوع به‌صورت پنهانی برای نتیجه‌گیری دنبال شود. بنابر ادعای «علی‌نژاد» پلیس آمریکا در خصوص دستگیری افراد هشت ماه قبل اقدام کرده بود و حتی پیش‌تر نیز او از این اقدام احتمالی مطلع کرده بود؛ اما بهره‌برداری رسانه‌ای این ماجرا برای جریان رسانه‌ای اصلی در زمانی مشخص موضوع قابل تاَملی خواهد بود. تلاقی این موضوع با حضور هیئت ایرانی در وین و مسکوت گذاشتن آن از طرف آمریکایی قابل توجه است.

هم‌چنین جای سؤال است که این خبر با جنجال بسیار گسترده‌ی رسانه‌های صهیونیستی جریان اصلی در آمریکا بازتاب داشت، اما آنچنان که می‌بایست عکس‌العمل چشمگیری از طرف مقامات رسمی کاخ سفید در‌پی نداشت.[9] به‌نظر می‌رسد بخشی در آمریکا در تلاش هستند با برخی از جنجال‌های رسانه‌ای و با استفاده از برخی مهره‌های خود کاخ سفید را ادامه تصمیماتش منصرف کنند.

• ملاقات فوری «مسیح علی‌نژاد» با «آنتونی بلینکن» بعد از تبلیغات رسانه‌ای گسترده. چرا موضوع اصلی گفتگوی این ملاقات ترغیب وزیر امور‌خارجه‌ی آمریکا برای تغییر رویکرد نسبت به برجام و لغو تحریم‌ها بود؟ آیا بهره‌برداری رسانه‌ای و تبلیغاتی ترغیب مقامات آمریکایی به تغییر رویه در قبال ج.ا.ایران بود؟[10]

حضور بلافاصله‌ی «مسیح علی‌نژاد» در وزارت امور‌خارجه‌ی آمریکا و ملاقات با وزیرامورخارجه «آنتونی بلینکن» نیز نکته‌ی قابل توجهی است. علی‌نژاد در صحبت‌های قبلی‌اش اعلام کرده بود قصد در ملاقات با «بلینکن»[11] او برای تحریم علیه ج.ا.ایران مجاب کند. البته ظاهراّ اقدامی تنها با یک بیانیه از طرف کاخ‌سفید مواجه شد و بازخورد ویژه‌ای در پی نداشت[12]. به‌نظر می‌رسد لابی صهیونیست در آمریکا تمام توان خود برای تغییر مواضع کاخ سفید به‌کار گرفته است.

ترغیب مقامات اروپایی و باج‌‌گیری از آن‌ها توسط رژیم‌صهیونیستی

کشور‌های اروپایی در کنار آمریکا یکی دیگر از ارکان اصلی موضوع توافق با ج.ا.ایران هستند. البته شایان ذکر است که موضوع چین و روسیه قبلا مشخص‌شده است.[13] اما باوجود کارشکنی‌ها و تعلل کشورهای اروپایی در زمان خروج آمریکا از برجام بازهم نظر آن‌ها برای احیای این قرارداد قابل توجه است[14]. از‌این‌رو کشورهای اروپایی برای مقامات رژیم یکی از اهداف اصلی محسوب می‌شود. دراین خصوص باید به سفر وزیرامورخارجه‌ی رژیم‌صهیونیستی به «بروکسل» و دیدار با مقامات کشورهای اروپایی توجه کرد[15]. در این سفر «یائیر لاپید» سعی کرد مقامات اروپایی برای جلب خواسته‌های رژیم مجاب کند؛ اما با توجه به تلاش اروپا برای جلوگیری از خروج آمریکا از «برجام»، چنین خواسته‌ای به‌جز دریافت برخی از امتیازات از اروپا نتیجه‌ی مشخص دیگری را درپی نخواهد داشت. جالب آن‌که «یائیر لیپید» برای ترغیب مقامات اروپایی علاوه بر موضوعات تکراری هم‌چون تلاش ایران برای غنی‌سازی نوددرصدی برای تولید بمب اتمی، به موضوع «مسیح علی‌نژاد» نیز توجه ویژه‌ای داشت.

نتیجه‌گیری

تلاش مکرر مقامات رژیم‌صهیونیستی برای تغییر بازی در زمین «برجام»، انزوای بیشتری را درپی ‌خواهد داشت. چراکه با توجه به تحولات بین‌المللی برای آمریکا مناسب‌ترین راه‌کار حفظ موازنه با چین است. در این خصوص آمریکا باید تاحدودی در مواجهه با ج.ا.ایران شرایط مطمئنی را ایجاد کند. «برجام» قرارداد و روشی مؤثر برای دکترین «بایدن» در خصوص تمرکز بر «ایندو-پاسیفیک» خواهد بود. او از طریق ایجاد تعهد و قید برای ج.ا.ایران تا مدت‌ها از بابت اقدامات ایران مطمئن خواهد بود؛ اما به‌هر‌حال باید لابی قدرتمند صهیونیستی را نیز در داخل آمریکا راضی نگه داشت. ازاین‌رو بایدن دریکی از مصاحبه‌های خود اعلام کرده بود حتی در صورتی که ج.ا.ایران به تعهدات برجامی پای‌بند بماند، آمریکا بدون پیش‌شرط و یا تغییری به برجام پای‌بند «نه‌خواهد» بود.[16] چنین شرایطی برای رژیم‌صهیونیستی فرصت مناسبی برای اخلال در روندجاری ایجاد می‌کند. پرونده‌سازی و ایجاد فضای مناسب برای بهانه‌جویی طرف‌های غربی به‌ویژه آمریکا، بازی را به‌نفع رژیم‌صهیونیستی تغییر خواهد داد. ازاین‌رو سو‌ء استفاده از برخی اخبار در داخل ایران، التهاب اوضاع و نمایش برخی اقدامات نظامی در کنار پرونده‌سازی حقوق‌بشری راهبرد رژیم‌صهیونیستی برای رسیدن به اهدافش خواهد بود. در صورت تاَثیر هریک از موارد بیش‌ازحد انتظار، واکنشی قابل قبول برای رژیم‌صهیونیستی از طرف مقامات کاخ سفید را در پی‌خواهد داشت. در‌کلامی دیگر، رژیم‌صهیونیستی تلاش می‌کند برای تغییر و یا ایجاد بندهایی در برجام توسط آمریکا، راه را برای دولت «بایدن» هموار کند. به‌هر‌حال روند بازگشت آمریکا به برجام با توجه به واکنش‌ها و اظهارات مقامات دولت بایدن قطعی به‌نظر می‌رسد، ولی برای تغییر برخی از شرایط در قرارداد برجام نیاز به صحنه‌سازی و بهانه‌تراشی است و رژیم‌صهیونیستی در این زمینه بازیگر اصلی خواهد بود.

اما رژیم‌صهیونیستی برای مجاب کردن کاخ سفید و طرف‌های اروپایی با مشکل «زمان» مواجه است. آمریکایی برای بهانه‌جویی درراه بازگشت به برجام زمان زیادی ندارند. همان‌طور که خروج نظامیان آمریکایی از افغانستان به‌صورت غیرمنتظره و شبانه صورت گرفت، می‌توان تصور کرد که بازگشت آن‌ها به برجام نیز بصورت «غیرمنتظره‌» صورت گیرد. اگر رژیم‌صهیونیستی نتواند در فرصت مقتضی از طریق برخی اقدامات راه برای مقامات آمریکایی هموار کند، امکان چنین اتفاقی وجود دارد.

[1] https://www.aljazeera.com/news/2021/7/20/syrian-air-defences-intercept-israeli-attack-over
[2]https://www.peoplesworld.org/article/israel-launches-air-strikes-on-lebanon-and-syria-as-part-of-us-backed-shadow-war/
[3] https://www.politico.eu/article/us-uk-europe-allies-reaffirm-iran-nuclear-deal-stance-paris/
[4] Indo-Pacific
[5] https://www.heritage.org/middle-east/commentary/why-israel-needs-bunker-buster-bombs
[6] https://www.jihadwatch.org/2021/07/idf-and-mossad-concur-with-iran-its-the-death-of-a-thousand-cuts
[7] https://www.usnews.com/news/politics/articles/2021-07-14/iran-foreign-ministry-iran-kidnap-plot-is-imaginary-story
[8] https://www.youtube.com/watch?v=YuR5TzsOjPs
[9] https://www.wsj.com/articles/joe-biden-iran-masih-alinejad-dissident-kidnapping-attempt-brooklyn-11626816030
[10] https://www.france24.com/en/live-news/20210720-blinken-speaks-to-iranian-american-journalist-after-kidnap-plot
[11] https://www.voanews.com/middle-east/voa-news-iran/blinken-speaks-iranian-american-journalist-targeted-kidnap-plot
[12] https://twitter.com/SecBlinken/status/1417275150463033346?ref_src=twsrc%5Etfw%7Ctwcamp%5Etweetembed%7Ctwterm%5E1417275150463033346%7Ctwgr%5E%7Ctwcon%5Es1_c10&ref_url=https%3A%2F%2Fwww.voanews.com%2Fmiddle-east%2Fvoa-news-iran%2Fblinken-speaks-iranian-american-journalist-targeted-kidnap-plot
[13] https://apnews.com/article/joe-biden-iran-france-europe-middle-east-4885b54b1b2e62f7e158287c1e26a288
[14] https://www.independent.co.uk/news/uk/politics/iran-nuclear-deal-latest-theresa-may-donald-trump-phone-call-a8347881.html
[15] https://www.israelhayom.com/2021/07/16/the-lapid-bennett-governments-foreign-policy-doctrine/
[16] https://www.cnbc.com/2021/02/07/biden-says-iran-must-return-to-nuke-deal-before-sanction-relief.html