مقدمه
مذاکرات ج. ا.ایران با کشورهای عضو برجام پس از روی کار آمدن دولت سیزدهم در ایران، رویکرد متفاوتی به خود گرفت. با تأکید مدوام و جدیت طرف ایرانی مبنی بر احقاق حقوق خود، لغو تحریمها و پای بندی بر تعهدات مندرج در برجام، امید صهیونیستها مبنی بر محدودیت توان موشکی و عدم حضور راهبردی در منطقه به یاس و نگرانی، تبدیل شد. شرایط جدید بهگونهای بود که رژیم ازیکطرف با تأکید ج.ا.ایران برای احقاق حقوق خود در مذاکرات امکان رسیدن به نطقهی مطلوب را ازدستداده بود و از طرفیهم روند برنامههای صنعت هستهای، صبر صهیونیستها را به نگرانی و وحشت مبدل کرد. با این اوصاف عکسالعمل رژیم صهیونیستی در بستر تبلیغات رسانهای، اغنای افکار عمومی و همچنین عملیات تروریستی نشاندهندهای ناتوانی و ناکامی در تحقق اهدافش از طریق تأثیرگذاری و نفوذ در تصمیمگیری دولت و کنگرهی آمریکا و همچنین سران کشورهای اروپایی است. ازاینرو بررسی برخی از اقدامات، تحولات و رویدادهای اخیر در کنار تلاش رسانهای رژیم علیه ج.ا.ایران در حوزهی بینالملل، حلقهی پیوند رویدادها را مشخص کرده و تصویری واضح از ادعای مطرحشده مبنی بر انزوا و وحشت در اردوگاه صهیونیستها را آشکار میکند. در این یادداشت ادعاهای مطرحشده در رسانههای رژیم صهیونیستی و بینالمللی با توجه ویژه به موضوع ترور «سردار شهید حسن صیاد خدایی»، بررسی میشود.
عملیات تروریستی
عملیات تروریستی علیه مقامات، دانشمندان برجسته و نیروهای نظامی، یادآور رویکرد «سازمان منافقین» در سالهای ابتدایی انقلاب است. ترورهای دههی نود، با رویکردی متفاوت با منافع رژیم صهیونیستی منطبق بوده، چنانکه سران رژیم، رسانههایشان و حتی رسانهها و کارشناسان بینالمللی ردپای صهیونیستها را در ترورهای دههی گذشته، تأیید میکنند. با مرور تجربیات تاریخی، ترور را میتوان بخشی از یک رویداد دانست که با توجه به نوع و تأثیرگذاری در ابتدا، میانه و انتهای یک سناریو، اهداف و تعاریف مختلفی خواهد داشت. ترورهایی که در ابتدای یک سناریو اتفاق میافتند با ترورهایی که در میانهی سناریو و مرحلهی پایانی صورت میگیرند، عموماً به لحاظ اهداف، اثربخشی و همچنین پیامد، متفاوت هستند. آنها معمولاً برای تحریک و تشویق به واکنش طرف مقابل و شروع یک فرآیند هدفمند صورت میگیرند. ترورهایی که در میانهی یک سناریو انجام میشوند معمولاً برای تحریک افکار عمومی و تقویت جریان حاکم انجام میشوند. در این مدل عموماً ترور در مکانهای عمومی و جماعتهای مردمی صورت میگیرد. در نوع سوم، طرح ترور عموماً به خاطر شکست و ناکامی در تحقق اهداف سناریو موردنظر با هدف حذف اهداف خاص و فرماندهی پیروز میدان مقابل صورت میگیرد. بررسی ظرف زمانی و واکنش رسانهای به موضوع ترور «سردار شهید صیاد خدایی» و مقایسه این اتفاق با حوداث مشابه میتواند، ابعاد پیدا و پنهان این جنایت را آشکار کند.
بازخورد رسانههای رژیم صهیونیستی و بینالمللی به ترور «سردار شهید صیاد خدایی»
بخش عمدهی واکنش رسانههای رژیم صهیونیستی به موضوع ترور شهید صیاد خدایی، تلاش گسترده برای القای ناتوانی و ضعف امنیتی و مهمتر از آن ارائهی تصویری متفاوت از آن شهید برای توجیه این اتفاق بود. حال آنکه این موضوع بهنوبهی خود تأیید ضمنی قبول مسؤولیت این اقدام از طرف رژیم است. رسانههای رژیم در اقدامی هماهنگ مأموریت شهید خدایی در خارج از مرزها را علیه منافع رژیم صهیونیستی دانسته و سعی کردند ترور شهید را به نحوی در راستای منافع خود توجیه کنند. موضوع دیگری که به نقل از این خبرگزاریها منتشر شد، پاسخ مقامهای ایرانی به این اقدام و حتی درج عبارت «عبور از خط قرمز» به نقل از مسئولین ایرانی بود. در نگاهی دیگر، رسانههای رژیم در کنار موضوع ترور «سردار شهید صیاد خدایی» تلاش کردند با ذکر برخی موضوعات داخلی و توصیف کینهتوزانه، ناتوانی ج.ا.ایران را در کنترل شرایط به مخاطب القا کرده و با این حربه، از پاسخگویی به افکار عمومی اجتناب کنند. در این خصوص یکی از تحلیلگران رسانههای رژیم صهیونیستی «یوسی کوپرواسر» ادعا کرد: «ناآرامیهای پراکنده، مشکلات اقتصادی نشاندهنده ناکاآرامدی در کنترل شرایط داخلی و شکست در خارج از مرزهاست.» او در این مصاحبه از قبول احتمال این اقدام از طرف رژیم صهیونیستی اجتناب کرد و حتی این احتمال را مطرح کرد که ج.ا.ایران درصدد است که «اسرائیل» را در این خصوص مسئول معرفی کند. تحلیلگر اسرائیلی، «یوسی کوپرواسر» ترور «سردار شهید صیاد خدایی» در تهران را ضربه بزرگی به ج.ا.ایران دانست.
در ادامه، یکی از رسانههای رژیم صهیونیستی به نقل از خبرگزاریهای ایران اعلام کرد: «درحالیکه مأموران امنیتی ایران به دنبال ردپای ضاربان فرماندهی نظامی در تهران هستند، سپاه پاسداران در بیانیهای خبر دستگیری شبکهای از مأموران اطلاعاتی اسرائیل را اعلام کرد.» در این اطلاعرسانی، افراد دستگیرشده طبق دستورالعمل سرویس اطلاعاتی رژیم صهیونیستی از طریق جمعی از اراذلواوباش اقدام به سرقت و انهدام تجهیزات عمومی و شخصی، هواپیماربایی و گرفتن اعترافات دروغین کردند.» در کنار موارد متعدد و تکراری، روزنامهی «جروزالم پست» سعی کرد با لحنی تحریککننده، شرایط و قدرت مقابل بهمثل ج.ا.ایران را بسیار محدود و ناکارآمد القا کند. در این گزارش ادعا شد: «تنها کارتی که تهران میتواند بازی کند تهدید به بیثبات کردن منطقه از طریق حملات پهپادی به مکانهایی مانند امارات متحده عربی است.» نکتهی قابلتأمل در این یادداشت تحلیلی اطمینان رژیم صهیونیستی از محدودیتهای ایران برای پاسخگویی به ترور سردار خدایی است. موضوعی که بهنوبهی خود تأیید ضمنی اقدام به ترور از طرف صهیونیستها است.
در کنار ادعاهای مطرحشده در رسانههای رژیم، رسانهها و اندیشکدههای بینالمللی این اقدام را به مقامهای رژیم صهیونیستی منتسب دانسته و بهعنوان عاملی مداخلهگر در فرآیند مذاکرات ایران با کشورهای عضو برجام، ارزیابی میکنند. «صنم وکیل»، معاون برنامه خاورمیانه و شمال آفریقا در «چتم هاوس»، گفت که ترور خدایی بهمنظور ناآرام کردن تهران بود، زیرا تنشها با اسرائیل برای برنامهی هستهای ایران تشدید شده است. این ترور در شرایطی صورت میگیرد که درباره احیای توافق هستهای سال ۲۰۱۵ ایران با قدرتهای جهانی پس از ماهها توقف مذاکرات، تردید وجود دارد. روزنامه «نیویورکتایمز» این حادثه را با ترور دانشمند شهید «محسن فخری زاده» مشابه دانسته و به نقل از یک مقام آمریکایی و دو مقام اطلاعاتی دیگر، بهطور ضمنی رژیم صهیونیستی را مسئول این حوادث میداند. همچنین در ادامهی مقاله موضوع ترور دانشمندان هستهای ایران مربوط به سال ۲۰۱۰ را یادآوری کرده و شباهت این اقدامات را مطرح میکند.
ادعای نخستوزیر رژیم صهیونیستی دربارهی افشای سند سازمان انرژی هستهای
چندی پیش رسانههای رژیم صهیونیستی به نقل از نخستوزیر رژیم مدعی شدند که «موساد» به اسنادی محرمانه دسترسی پیداکرده که ایران را به پنهانکاری متهم میکند. در این گزارش «نفتالی بنت» در پستی در شبکههای اجتماعی از مجموعهای از فایلهای دزدیدهشده که برخی از آنها به انگلیسی ترجمهشدهاند، ادعا کرد: «ایران اسناد طبقهبندیشدهی آژانس بینالمللی انرژی اتمی (IAEA) را دزدیده و از آن اطلاعات برای فرار از بازرسیهای هستهای استفاده کرد.» تلاش رژیم در این گزارش با توجه به تأکید آن بر تشکیک افکار عمومی در مورد صحت عملکرد ایران، القای بیاعتباری گزارشهای منتشرشده از منابع رسمی، حتی آژانس بینالمللی انرژی اتمی بود. در ادامه نخستوزیر رژیم مدعی شد: «ایران به دنیا دروغ گفته، در حال حاضر دوباره به دنیا دروغ میگوید و جهان باید مطمئن شود که ایران بدون مجازات نخواهد ماند». چنین اقداماتی در شرایطی که مذاکرات ایران با کشورهای عضو برجام و با نقش غیرمستقیم آمریکا هرروز ملتهبتر میشود و نمایندگانی از اروپا و آژانس برای مذاکره و ترغیب دو طرف ایرانی و آمریکایی تلاش میکنند، میتواند افکار عمومی را علیه اقدامات و همکاریهای ج.ا.ایران بسیج کرده و بهتبع آن سران کشورهای مذاکرهکننده را از روند همکاریهای طرفین مأیوس کند. پس از افشای اسناد مذکور رژیم تلاش کرد با بیاعتبار ساختن اقدامات و فعالیتهای آژانس بینالمللی انرژی اتمی، خود را بهعنوان پیشران جریان مقابل ج.ا. ایران القا کند. نخستوزیر رژیم در پیامی به آژانس بینالمللی انرژی اتمی این سازمان را برای فشار به ایران ترغیب کرد. او در این خصوص در جمع نمایندگان «کنست» اعلام کرد: «ما از شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی انتظار داریم که هشداری جدی به تهران داده و بهصراحت اعلام کند که اگر به سیاست سرپیچی از نظارتهای هستهای ادامه دهد، هزینه سنگینی پرداخت خواهد کرد.» با این مواضع رژیم صهیونیستی تلاش میکند درصحنهی سیاسی و بینالمللی ابتکار عمل را به دست گرفته و با اعمال فشار بر آژانس خواستههای خود را تأمین کند. باید در نظر داشت که بعد از افشای اسناد و القای ناکارآمدی این سازمان بینالمللی در قبال ایران چنین اظهاراتی مطرح میشود.
نتیجه گیری
بر اساس شواهد و مطالب ذکرشده در این یادداشت، راهبرد رژیم صهیونیستی برای تغییر فرآیند جاری در مذاکرات کشورهای عضو برجام، استفاده از تمامیِ ظرفیتهای اطلاعاتی، رسانهای و حتی عملیات تروریستی بهصورت ترکیبی است. این راهبرد با ترور «سردار شهید صیاد خدایی» کلید خورد. تلاشی نافرجام برای تحریک ج.ا.ایران به اقدام متقابل و بهرهبرداری سیاسی از آن در کنگرهی آمریکا و تقویت جریان مخالف کاخ سفید در تصمیمگیری علیه ایران بود. البته در حاشیهی این موضوع، بهرهبرداری رسانهای برای تحریک طرفهای مذاکرهکننده نیز وجود داشت. مرحلهی بعدی تلاش برای بیاعتباری سازمان مسئول و به حاشیه راندن تنها نهاد ارزیاب برای تأیید فعالیتهای صلحآمیز هستهای، آژانس انرژی اتمی بود. این برنامه با نمایش برخی از اسناد که اساساً دلیلی محکمی بر ادعای مقامات رژیم محسوب نمیشد، کلید خورد. تلاش رژیم در این مرحله، بیاعتباری نظارت آژانس بهعنوان منبعی رسمی و جایگزینی اطلاعات مرتبط با سازمانهای جاسوسی خود بهعنوان منبعی قابلاعتماد برای دروغپردازیهای در آینده و همچنین کنترل شرایط بهصورت برنامهریزیشده است. با این اوصاف به نظر میرسد برخلاف رویهی مرسوم، رژیم صهیونیستی از تأثیرگذاری بر تصمیمگیری در کاخ سفید و کشورهای اروپایی مذاکرهکننده، ناامید شده و تلاش میکند تا با ریلگذاری در مسیر موردنظر خود کشورهای مذاکرهکنندهی طرف ایران و مقامات کاخ سفید را از تصمیمات خود منصرف کرده و یا آنها را در راستای منافع خود هدایت کند. در چنین شرایطی اقدامات هوشمندانه و قاطعانه از طرف ج.ا.ایران میتواند نقش مداخلهگرانهی رژیم صهیونیستی را خنثی کند. هرگونه اقدامی از طرف ج.ا.ایران باید با اغنای افکار عمومی بینالمللی و برد رسانهای گسترده صورت گیرد.
پیشنهادات
هرگونه اقدامی از طرف ج.ا.ایران باید با اغنای افکار عمومی بینالمللی و برد رسانهای گسترده صورت گیرد. به نحوی که اقدام متقابل ایران را در مقابل اقدامات رژیم صهیونیستی در نزد افکار عمومی بینالملل موجه نشان داده و همچنین پاسخی قاطع برای توقف اقدامات رژیم محسوب شود.
Bar , Neta, AP , and ILH Staff. 2022. Israel Hayom. 5 23. https://www.israelhayom.com/2022/05/23/iran-killing-of-quds-force-commander-crosses-red-line/.
Fassihi , Farnaz , and Adam Nossiter. 2022. https://www.nytimes.com/2022/05/22/world/asia/iran-revolutionary-guard-killed.html. 5 22. https://www.nytimes.com/2022/05/22/world/asia/iran-revolutionary-guard-killed.html.
BERMAN , LAZAR . 2022. The Times of Israel. 6 7. https://www.timesofisrael.com/a-heavy-price-bennett-says-israel-expects-iaea-to-send-clear-message-to-iran/.
HARKOV , LAHAV. 2022. The Jerusalem Post. 5 31. https://www.jpost.com/middle-east/article-708147.
MEITAV , ROMAN . 2022. The Jerusalem Post . 5 22. https://www.jpost.com/middle-east/iran-news/article-707406.
2022. MEMO- Middle East Monitor. 5 31. https://www.middleeastmonitor.com/20220531-israel-pm-publishes-iran-intel-documents-alleging-it-spied-on-un-nuclear-agency/.
Reuters, and US News. 2022. US News. 5 23. https://www.usnews.com/news/world/articles/2022-05-23/irans-revolutionary-guard-says-determination-stronger-after-assassination-of-colonel-khodai-mehr-news.
Sanam Vakil. n.d.
SETH , FRANTZMAN J. 2022. The Jerusalem Post. 5 22. https://www.jpost.com/middle-east/iran-news/article-707414.
STAFF, TOI . 2022. The Times of Israel. 5 22. https://www.timesofisrael.com/slain-iranian-officer-said-to-have-planned-attacks-against-israelis-jews-worldwide/.
Yossi Kuperwasser. n.d.