آخرین تحولات درباره‌ی مذاکرات تیم ایرانی در وین از نگاه رسانه‌های جریان اصلی رژیم صهیونیستی، تأثیرگذاری ظرفیت‌های جدید و تغییر شرایطی بوده که حتی رسانه‌های رژیم، به‌طور غیرمستقیم آن را بازگو کردند. بخش عمده‌ی از تحولات، به رویکرد جدید و عزم تیم ایران مربوطه است. نکته‌ی دیگر در این رابطه، اذعان به ناتوانی در ترغیب هم‌پیمانان غربی و آمریکایی برای تحمیل اراده‌ی رژیم صهیونیستی است. البته نوع انعکاس اخبار رسانه‌های رژیم به‌طور مستقیم بازگوکننده‌ی این واقعیت نیست، اما در نگاهی ژرف‌تر و با بررسی فهرستی از عناوین و متون اخبار و نظرات رسانه‌های اصلی، موارد فوق آشکار می‌شود. در ادامه فهرستی از مطالب به همراه منابع آن‌ها ارائه می‌شود. البته مطالب ذیل گزیده‌ای از مطالب پرتکرار رسانه‌های رژیم صهیونیستی بوده که در برخی رسانه‌های جریان اصلی نگاه مفصل‌تری به آن‌ها وجود داشت.
در موضوع نخست، غیرواقع‌بینانه بودن برنامه‌ی ایران در مذاکرات در مرکز توجه قرار دارد. «اسرائیل تایمز» در مطلبی با عنوان: «ایران: اروپا در مذاکرات هسته‌ای وین راه‌حل‌های قابل قبولی ارائه نمی‌دهد[1]» تلاش کرده با تیتری خاص مخاطب را جذب کرده و در متن، مطلبی خلاف عنوان را القا کند. نویسنده در متن دقیقاً برخلاف ادعای ایران در تیتر، اتهام «غیرواقع‌بینانه» بودن را به تیم ایرانی و برنامه پیشنهادی‌اش، نسبت می‌دهد. در متن اصلی با ذکر برخی از نقل‌قول‌های مقام‌های اروپایی ازجمله وزیر امور خارجه‌ی انگلیس ایران به «وقت‌کشی» و ارائه‌ی برنامه‌ی «غیرواقع‌بینانه» متهم می‌شود. همچنین در ادامه به نقل از دیپلمات‌های سه کشور اروپایی انگلیس، فرانسه و آلمان از تهران خواسته‌شده که با «پیشنهادهای واقع‌بینانه» به مذاکرات بازگردد. در بخش پایانی علاوه بر محور اصلی یعنی «غیرواقع‌بینانه» بودن برنامه‌های ایران دو موضوع دیگر «سرعت‌بالای غنی‌سازی اورانیوم بالاتر از حد مجاز» و «ملاقات رهبران نظامی دو کشور اسرائیل و آمریکا» قابل‌توجه بود.
موضوع بعدی در توجه رسانه‌های رژیم صهیونیستی، تمرکز بر «از دست رفتن فرصت‌ها با گذشت زمان» است. پایگاه خبری «جوییش پرس[2]» در یادداشتی مفصل تلاش کرد بی‌توجهی به موضوع گذشت زمان را در مرکز توجه قرار دهد. در این یادداشت به نقل از دیپلمات‌های سه کشور اروپایی اظهار می‌شود: «مذاکرات هسته‌ای ایران در خطر تبدیل‌شدن به پوسته خالی است.» همچنین در این گزارش آمده است: «دیپلمات‌های ارشد اروپایی روز دوشنبه گفتند که با توجه به پیشرفت سریع برنامه هسته‌ای تهران، ممکن است مذاکرات هسته‌ای ایران در وین به‌زودی بی‌معنا شود.» در ادامه علاوه بر تأکید بر «گذشت زمان و بی‌نتیجه ماندن مذاکرات» سعی می‌شود نتیجه این فرآیند، ناکارآمدی رویکرد ایران در مذاکرات معرفی شود. در این خصوص به نقل از خبرگزاری «رویترز» اذعان می‌شود: «دیپلمات‌های انگلیسی، فرانسوی و آلمانی در بیانیه‌ای گفتند: «تا این لحظه، ما هنوز نتوانسته‌ایم به مذاکرات واقعی بپردازیم.»
یکی از مهم‌ترین موضوعاتی که رسانه‌های رژیم توجه مکرر و ویژه‌ای به آن داشتند، «بی‌رغبتی دولت بایدن در همراهی کامل و تأمین منافع رژیم صهیونیستی» بود. در این خصوص رسانه‌های متعددی به نقل از کارشناسان مطالبی ارائه دادند، اما روزنامه‌ی «اسرائیل الیوم[3]» مفصل‌تر به این موضوع پرداخته و یکی از مهم‌ترین یادداشت‌ها در این خصوص بود. در این مطلب دو محور کلی وجود دارد: ابتدا اعتراف به‌تنهایی و انزوای رژیم در آخرین تحولات مرتبط با مذاکرات هسته‌ای و نبود همراهی کامل از طرف متحدان غربی، به‌طور خاص دولت بایدن و سپس اختلاف‌نظر بین مقامات رژیم در مواجه با تحولات مرتبط با مذاکرات و موضوع هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران و نحوه‌ی تعامل با هم‌پیمانان در این خصوص، عمده‌ی موضوعات این گزارش بود.
بر اساس گزارش این خبرگزاری، اعضای ستاد کل ارتش رژیم و سازمان جاسوسی «موساد» به این نتیجه رسیده‌اند که دولت آمریکا برای توقف برنامه‌های هسته‌ای جمهوری اسلامی، با آن‌ها هم‌نظر نیست. ازجمله نکات قابل‌توجه در این خصوص، توجه به مقاله‌ی اخیر «مایکل ماکوفسکی[4]»، رئیس «مؤسسه‌ی یهود برای امنیت ملی آمریکا»[5]، بود. ماکوفسکی در «نیویورک پست» خطاب به مسئولان سیاسی و نظامی دولت بایدن نوشت: «از خواب غفلت بیدار شوید[6].»
در این یادداشت به نقل از «ماکوفسکی» آمده است: «خروج آمریکا از افغانستان نشان داد که دولت بایدن منافع آمریکا را در مقایسه با امنیت متحدان راهبردی، در اولویت قرار می‌دهد. بی‌تفاوتی دولت بایدن در مقابل حمله‌ی ۲۰ اکتبر ایران به پایگاه هوایی آمریکا در «تنف سوریه» نشان از تغییر رویکرد دولت آمریکا است. ازاین‌رو رفتار انفعالی دولت بایدن در مقابل ایران نوعی تحقیر بوده و این رویکرد تمایل شدید دولت آمریکا برای توافق با ایران را مشخص می‌کند.»
در بخش‌هایی از یادداشت درباره‌ی اختلاف‌نظر و نبود اجماع بین مسئولان نظامی و امنیتی رژیم صهیونیستی درباره حمایت‌های آمریکا از رژیم سخن گفته می‌شود. «ماکوفسکی» اعتماد غیرواقع‌بینانه‌ی مقامات ارشد امنیتی رژیم به دولت بایدن در مقابل ایران را موضوع اصلی این اختلاف‌نظر عنوان کرد. مطلب مهم دیگر در این یادداشت درباره‌ی وجه مشترک سیاست‌های اوباما، بایدن و ترامپ در مخالفت با «حمله‌ی نظامی به ایران» بود. در بخش‌های بعدی یادداشت همسو بودن رویکرد «نتانیاهو» و «بنت» درباره‌ی مخالفت با برنامه‌ی هسته‌ای ایران و تلاش برای تغییر نظر مقام‌های کاخ سفید برای رد توافق با ایران را تنها نکته‌ی مثبت برای تقابل با ایران عنوان شد.
در ادامه‌ی یادداشت عنوان شد که «نفتالی بنت»، نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی، سیاست روشنی در قبال برنامه‌ی هسته‌ای ایران ندارد. اگرچه امتناع او از ملاقات با «رابرت مالی» (نماینده بایدن در مذاکرات)، در سفر به اسرائیل نشان از خشم بنت در مواضع بایدن در قبال ایران بود، اما به نظر نمی‌رسد که او تصمیم‌گیرنده اصلی در مورد ایران باشد. برجسته‌سازی نقش وزیر دفاع «بنی گانتز» به‌عنوان مطیع‌ترین فرد به آمریکایی‌ها در شرایطی که دولت بایدن همچنان بر دستیابی به توافق متمرکز است و برجسته‌سازی خبر سفر «گانتز» به آمریکا در اخبار موضوع محور در ادامه‌ی یادداشت بود. در بخش پایانی استدلال نویسنده برای نپذیرفتن ملاقات «لوید آستین» (وزیر دفاع آمریکا) با «گانتز» درباره برگزاری تمرین آموزشی مشترک بین آمریکا و اسرائیل برای حمله به تأسیسات هسته‌ای ایران دو استدلال مطرح می‌کند:
اولاً، اگر آمریکا واقعاً قصد همراهی با اسرائیل برای حمله به تأسیسات هسته‌ای ایران را داشت، مقامات ارشد با رویترز تماس نمی‌گرفتند تا این سند طبقه‌بندی‌شده را فاش کنند.
دوم، درحالی‌که این مقام ناشناس برنامه‌های عملیاتی ظاهراً فوق محرمانه را برای رویترز فاش می‌کرد، مالی در خلیج‌فارس بود و به متحدان آمریکا می‌گفت که آمریکا در حال انجام یک معامله است.
دیدار نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی با مقامات اماراتی موضوع اخبار برخی از رسانه‌های جریان اصلی در خلال مذاکرات ایران در وین به‌نوبه‌ی خود خبری مهم محسوب می‌شود. روزنامه‌ی «هاآرتص[7]» با تیتری جنجالی موضوع این سفر را «تلاش بنت برای جذب دولت امارات به‌منظور تقابل با ایران دانست.» این خبرگزاری تفاهم و روابط دوستانه‌ی دو طرف را دلیلی بر اتحاد و همکاری علیه ایران ندانست و متذکر شد: «باوجود بازدید بنت از امارات، بعید است که او بتواند حامیانی برای جنگ ایران پیدا کند»
در مطلبی دیگر «تایمز اسرائیل[8]» با توجه به روابط صمیمانه‌ی دو طرف پس از «قرارداد آبراهام»، سعی کرد این ملاقات را در چهارچوب روابط رو به رشد دو طرف تبیین کند. توجه به اظهارات طرفین و سخنانی درباره‌ی ظرفیت‌ها ایجادشده تمرکز این رسانه بود.
تارنمای خبری «المانیتور» به قلم یک تحلیلگر صهیونیست یادداشتی را با عنوان «سیاستمداران اسرائیلی تهدیدات هسته‌ای ایران را به یک کارزار سیاسی تبدیل کرده‌اند.» تلاش کرد سوءاستفاده از تهدیدات امنیتی ایران را دست‌آویزی برای ارتقای جایگاه سیاسی «بنیامین نتانیاهو» و دیگر سیاستمداران رژیم معرفی کند. ازنظر این تحلیلگر تمرکز بر «تهدید ایران» تا حدودی در دوره دولت ترامپ کاهش یافت؛ اما با توجه به اینکه مذاکرات هسته‌ای در وین در زمان نخست‌وزیری «بنت»، احتمال سو‌ء‌استفاده‌ی کمپین‌های سیاسی و احزاب وجود دارد.
همچنین بر اساس ادعای نویسنده: «رهبران سیاسی اسرائیل؛ نخست‌وزیر «نفتالی بنت»، وزیر خارجه «یایر لاپید» و وزیر دفاع «بنی گانتز»، تلاش می‌کنند مواضع اسرائیل را با کمک طرف‌های مقابل ایران تائید کنند. ازنظر این گروه، نتانیاهو اجازه داده که تهدیدها علیه ایران در سال‌های آخر ریاست جمهوری‌اش از کنترل خارج شود.» همچنین بر اساس یافته به نظر می‌رسد نتانیاهو منتظر فرصتی برای بازگشت به دفتر نخست‌وزیری است. با تمام این اوصاف تأکید یادداشت بر این بود که شرایط ملتهب مذاکرات شرایط مطلوبی برای کمپین سیاسی نتانیاهو و بازگشت او به قدرت خواهد بود.
حساب توییتری «موسسه‌ی مطالعات امنیت ملی[9]» وابسته به دانشگاه «تلاویو» به نقل از «سیما شاین[10]» و «دنیس راس[11]» پست‌هایی را منتشر کرد. در مطالب منتشر به نقل از «سیما شاین» نقش بسیار مهم روسیه در مذاکرات وین بسیار حیاتی خواهد بود. از منظر این کارشناس در دور تازه‌ی مذاکرات ایران با «کشورهای عضو برجام منهای آمریکا»، روسیه ظرفیت بالایی در ترغیب ایران به توافق خواهد داشت. این تحلیلگر خاطرنشان می‌کند مقام‌های رژیم صهیونیستی به ظرفیت بالقوه‌ی «روسیه» در مذاکرات توجه ویژه‌ای داشته باشند.
در پست‌های مکرر بعدی که به نقل از «دنیس راس» منتشرشده بود، به نقش تأثیرگذار «روسیه» و تمایل «پوتین» برای حضور پررنگ‌تر در منطقه بعد از خروج آمریکا، تأکید شد. دنیس معتقد بود در شرایط جدید منطقه و تمایل روسیه نسبت به آن، نقش «اسرائیل» برای روسیه و ارتباطش پوشیده نخواهد بود. با این اوصاف باید به اهرم روسیه در مذاکرات توجهی جدی شود. بررسی پیام‌های «دنیس راس» درباره‌ی نقش روسیه، نکات مهمی را مشخص می‌کند:
- «دیپلمات ارشد سابق آمریکا از موسسه واشنگتن، در کنفرانس INSS در مورد روابط اسرائیل و روسیه: پوتین خواهان روابط متعادل با اسرائیل است. تفاوت روسیه با اتحاد جماهیر شوروی در رابطه با اسرائیل این است که شوروی هیچ علاقه‌ای به روابط متوازن نداشت[12].»
- «پوتین خواهان تعادل در روابط است، او اسرائیل را به‌عنوان یک بازیگر مهم می‌بیند و بنابراین می‌خواهد توانایی تأثیرگذاری بر آن داشته باشد، او همچنین منافع زیادی را در منطقه می‌بیند و می‌خواهد ردپایی در هر اردوگاه داشته باشد.[13]»
- «اسرائیل نیازمند رابطه با روسیه است. این رویکرد برای پوتین مناسب است. او می‌خواهد در موقعیتی قرار گیرد که اهرم‌های قدرتی داشته باشد، اما اسرائیل نیز می‌تواند به منافع او خدمت می‌کند، زیرا او ایران را خیلی قوی نمی‌خواهد[14].»
- «واقعاً به نفع روسیه نیست که ایران تسلیحات هسته‌ای داشته باشد، اما او چقدر برای جلوگیری از آن آماده است؟ فکر می‌کنم می‌دانید که پوتین فرمول ۵+۱ را دوست دارد.[15]»
- «روس‌ها رابطه‌ی خود را با حماس و حزب‌الله حفظ کرده‌اند، زیرا امکانی به آن‌ها می‌دهد که ما نداریم. البته من نمی‌توانم به نمونه‌های زیادی فکر کنم که در آن روس‌ها از نفوذ خود در حزب‌الله یا حماس به نفع منافع اسرائیل استفاده کرده باشند.[16]»
جمع‌بندی
به نظر می‌رسد اهرم «گذشت زمان» برای طرف مقابل جمهوری اسلامی ایران در مذاکرات تنها موضوع آزاردهنده در شرایط فعلی است. نگرانی در کلام کارشناسان و مقام‌های طرف مقابل برای گذشت زمان و از دست رفتن فرصت «مهار ایران» کاملاً مشهود است. ازاین‌رو ازیک‌طرف باید ظرفیت‌ها نگران‌کننده‌ی طرف مقابل ابقا کرد و از طرفی دیگر می‌توان از این امکان به نفع ج.ا.ایران امتیاز گرفت. به‌طورکلی هر اقدامی که منجر به کاهش نگرانی و از دست رفتن اهرم «گذشت زمان» شود برای طرف مقابل سودمند است. این خطا می‌تواند با توافق برای نصب مجدد دوربین‌ها در تأسیسات هسته‌ای رخ دهد؛ اما دور جدید مذاکرات ایران با «کشورهای عضو برجام منهای آمریکا» از چند زاویه برای رژیم صهیونیستی حائز اهمیت است. ابتدا موضوع «خروج آمریکا از برجام توسط ترامپ» بود؛ اکثر تحلیلگران، کارشناسان و مقام‌های رژیم این اقدام را خطایی فاحش می‌دانند. نکته‌ی بعدی به تأثیر اخبار مذاکرات بر کمپین‌های سیاسی در داخل رژیم، مرتبط است. بر اساس نظرات کارشناسان «نتانیاهو» برای بهره‌برداری از این شرایط کاملاً آماده بوده و قصد دارد مجدداً از «کارزار تهدیدات ایران علیه اسرائیل» به نفع خود استفاده کند. نکته‌ی پایانی به تأمین منافع رژیم در مذاکرات وین معطوف است. در این خصوص کارشناسان معتقدند که روسیه نقش تأثیرگذاری خواهد داشت. به‌زعم آن‌ها حتی می‌توان از ظرفیت روسیه در نبود آمریکا به نفع رژیم صهیونیستی استفاده کرد.
[1] https://www.timesofisrael.com/iran-europe-not-offering-viable-solutions-at-vienna-nuclear-talks/?utm_source=dlvr.it&utm_medium=twitter
[2] https://www.jewishpress.com/news/middle-east/iran-news/iran-nuclear-talks-at-risk-of-becoming-empty-shell-say-e3-diplomats/2021/12/14/
[3] https://www.israelhayom.com/2021/12/10/the-generals-belated-awakening/
[4] Michael Makovsky
[5] Jewish Institute for National Security of America (JINSA)
[6] https://www.israelnationalnews.com/news/318507
[7] https://www.haaretz.com/israel-news/.premium.HIGHLIGHT-despite-uae-visit-bennett-unlikely-to-find-backers-for-iran-war-1.10463032?utm_source=dlvr.it&utm_medium=twitter
[8] https://www.timesofisrael.com/bennett-on-landmark-uae-visit-meets-crown-prince-to-discuss-booming-ties-iran/?utm_source=dlvr.it&utm_medium=twitter
[9] INSS
[10] Sima Shine
[11] Dennis Ross
[12] https://twitter.com/INSSIsrael/status/1468951605265539073?s=20
[13] https://twitter.com/INSSIsrael/status/1468951677067743235?s=20
[14] https://twitter.com/INSSIsrael/status/1468951830453383176?s=20
[15] https://twitter.com/INSSIsrael/status/1468953660801490951?s=20
[16] https://twitter.com/INSSIsrael/status/1468953724303249416?s=20